Het AVL Centrum voor Vroegdiagnostiek is een samenwerking aangegaan met eerstelijns diagnostisch centrum SALT om de vroege opsporing van prostaatkanker te verbeteren. Vorige week is het AVL gestart met het zgn. ‘Prostaatconsult’ op een locatie van SALT in Zaandam. Doel van de samenwerking is wetenschappelijk onderzoek te doen naar een nieuw, risicogewogen zorgpad. Het onderzoek wordt gefinancierd door het KWF.
Het Prostaatconsult is speciaal bedoeld voor mannen met een PSA-waarde van >3.0 < 10 ng/ml die (nog) geen klachten hebben. Doel is huisartsen te ondersteunen door het risico op de aanwezigheid van prostaatkanker zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Het Prostaatconsult geeft de huisarts meer mogelijkheden voor vroege opsporing van prostaatkanker en hiermee wordt belastend vervolgonderzoek in het ziekenhuis zo veel mogelijk voorkomen.
Naar verwachting zal de groep mannen die zonder klachten bij de huisarts komt groeien. Onlangs is namelijk een nieuwe NHG-standaard Prostaatkanker van kracht geworden. Mannen mogen voortaan zelf beslissen of ze vroegdiagnostiek naar prostaatkanker (PSA-meting) willen laten doen, ook als er (nog) geen klachten zijn. En dat is goed nieuws voor de vroege opsporing van prostaatkanker.
Het Prostaatconsult
Tijdens het consult wordt een prostaatecho gemaakt en een rectaal toucher gedaan. De uitkomsten hiervan worden samen met de PSA-waarde verwerkt in het predictiemodel ‘de Prostaatwijzer’. Het Prostaatconsult geeft huisartsen een risicoschatting op (significante) prostaatkanker bij mannen ouder dan 50 jaar. De samenwerking is zorg in de anderhalve lijn, dat wil zeggen dat de patiënt bij SALT wordt gezien maar de huisarts de behandelend arts blijft. Het prostaatconsult vindt plaats bij SALT op de locatie Medisch Centrum ‘De Vaart’, Irene Vorrinkplein 40a in Zaandam.
Hoge sterfte prostaatkanker
Dat vroege opsporing belangrijk is blijkt uit de cijfers. In 2022 stierven er ruim 3.000 mannen aan prostaatkanker in Nederland. Het is daarmee de nummer twee doodsoorzaak onder mannen in Nederland. De sterfte is hoog omdat prostaatkanker pas klachten geeft als het al uitgezaaid is. Hierdoor komen mannen nog vaak te laat bij de huisarts en zijn de behandelmogelijkheden en de genezingskans beperkt. Bovendien is er nog geen bevolkingsonderzoek prostaatkanker in Nederland waarmee vroege opsporing van de ziekte kan worden verbeterd.
In Nederland stijgt het aantal mannen dat de diagnose prostaatkanker krijgt al jaren. De groei is vooral te wijten aan de vergrijzing en het feit dat mannen steeds ouder worden.
Effectieve vroegdiagnostiek
Het Prostaatconsult in de anderhalve lijn kan meer dan de helft van de prostaatbiopten voorkomen. Uroloog Pim van Leeuwen vertelt: “In eerder onderzoek resulteerde implementatie van deze Prostaatwijzer in een eerstelijns diagnostisch centrum in een potentiële reductie van 68% in het aantal verwijzingen. Het gebruik van de Prostaatwijzer in een eerstelijnssetting is daarom een potentieel veilige en patiëntvriendelijke strategie om zorgkosten, wachttijden en werkdruk te reduceren”.
Foto:
Achterste rij vlnr: Sanne Westerhout (arts-onderzoeker AVL), Jeroen Lodder (arts-onderzoeker AVL), Pim van Leeuwen (uroloog AVL), Janine Voogd (coördinatie functieafdeling SALT), Yvonne Prosper (Manager functieafdeling/SALTDerma). Vooraan: Christy Niemeijer (bestuurder SALT, huisarts)
