Hoe verloopt het onderzoek?

Bij het Centrum voor Vroegdiagnostiek voeren we vervolgonderzoeken prostaatkanker uit voor mannen die daarvoor in aanmerking komen. Zij zijn op basis van risicofactoren en/of klachten doorverwezen door de huisarts of uroloog. Het onderzoek maakt twee dingen duidelijk: is er sprake van prostaatkanker? Zo ja, moet deze kanker worden behandeld?

Over het prostaatkankeronderzoek

Hoe ziet het onderzoek naar prostaatkanker bij ons Centrum eruit?
Uroloog Pim van Leeuwen vertelt u meer.

Het onderzoek in 5 stappen

Stap 1. Voorbereiding thuis
Na aanmelding/doorverwijzing krijgt u een uitgebreide vragenlijst toegestuurd, via de mail en onze app.

Stap 2. PSA waarde meten
Voorafgaand aan de intake nemen we wat bloed af om de PSA-waarde van dat moment te meten.

Stap 3. Intake en onderzoeken
We combineren het intakegesprek met een aantal onderzoeken. We proberen alle onderzoeken op één dag te laten plaatsvinden.

Inwendige echo (via de anus). We kijken hoe groot de prostaat is
Prostaat bevoelen. Ook dat gebeurt via de anus
Zo nodig vindt er een MRI-scan plaats
We bespreken de uitkomsten van het onderzoek

Stap 4. Biopsie
Als op basis van de intake en onderzoeken (stap 3) blijkt dat het nodig is, dan voeren we een biopsie uit. Soms kan dat op dezelfde dag, soms maken we een vervolgafspraak. Bij een biopsie nemen we kleine stukjes weefsel uit de prostaat weg. Dit weefsel wordt verder onderzocht.

Hoe wordt een biopsie gedaan?

Stap 5. Uitslag biopsie
Na ongeveer 7 dagen volgt de uitslag. Deze uitslag krijgt u (desgewenst) via een videoconsult. U hoeft niet naar het Centrum te komen.

Uitslagen prostaatkankeronderzoek

Er zijn drie uitslagen mogelijk:

Er is geen prostaatkanker gevonden.

Dat is natuurlijk goed nieuws. Wel raden we aan om uw verhoogde PSA-waarde via de huisarts in de gaten te laten houden.

Wel prostaatkanker, maar langzaam groeiend

De tumor is nog klein en deze groeit heel langzaam. Dan is één van de opties om niet in te grijpen. Dan blijft u wel onder controle van het AVL Centrum voor Vroegdiagnostiek. Dit noemen we ‘actief afwachten’ of ‘active surveillance’.

Prostaatkanker

Bij de diagnose prostaatkanker verwijzen we u door voor behandeling. Ons Centrum stelt alleen de diagnose. We werken samen het Prostaatkankernetwerk Nederland, voor de best mogelijke zorg. U kunt meestal terecht in het Antoni van Leeuwenhoek. Ook een ander ziekenhuis behoort tot de mogelijkheden, bijvoorbeeld in uw eigen regio.

Handig om door te nemen

Team

Onze vriendelijke professionals werken samen aan vroegdiagnostiek en wetenschappelijk onderzoek. Mogelijk ontmoet u ze binnen ons Centrum.

Wat is PSA?

Prostaat- specifiek antigeen (PSA) is een eiwit dat door de prostaat wordt gemaakt. Dus alleen bij mannen kan een PSA-waarde worden gemeten. Dat gebeurt met een simpele bloedtest. Een verhoogde PSA-waarde kan een signaal zijn dat er sprake is van prostaatkanker, maar er kunnen ook onschuldige oorzaken zijn.

Heb ik prostaatkanker bij een verhoogde PSA-waarde?

Die conclusie kunnen we niet trekken alleen op basis van PSA-waarde. De gewone PSA-waarde ligt ergens tussen de nul en vier microgram per liter bloed. Daarboven spreken we van een verhoogde waarde. Die verhoging kan ook te maken hebben met het ouder worden, een ontsteking van de prostaat of een goedaardige aandoening. Dus een verhoogde PSA-waarde kán wijzen op prostaatkanker, maar dat hoeft niet. Aanvullend onderzoek geeft meer duidelijkheid.

Wat betekent ‘actief afwachten’?

Bij een langzaam groeiende vorm van prostaatkanker is de tumor nog klein én groeit deze ook heel langzaam. Dan is het niet nodig om actief te behandelen. U blijft dan wel onder controle van ons Centrum. Dat bedoelen we met actief afwachten (active surveillance)

Alleen oude mannen krijgen toch prostaatkanker?

Nee, zeker niet. Het is de meest voorkomende vorm van kanker bij 55+ mannen. In 2020 kregen in Nederland zo’n 13.000 mannen de diagnose prostaatkanker. Van alle mannen die de diagnose kanker kregen had 21% prostaatkanker.

Welke mannen hebben een verhoogd risico op prostaatkanker?

Wat we tot nu toe weten is dat mannen van Afrikaanse origine en mannen van wie een eerstegraads familielid is overleden aan prostaatkanker zelf een sterk verhoogde kans op prostaatkanker . Op basis van wetenschappelijk onderzoek, waar ook ons Centrum aan bijdraagt, krijgen we steeds meer inzicht in de risicofactoren.

Gaan er mannen dood aan prostaatkanker?

Helaas wel. Het is een fabeltje dat bijna alle oudere mannen prostaatkanker krijgen en dat niemand eraan overlijdt. Helaas zien we nog te veel mannen te laat. Die krijgen de diagnose pas als de kanker al is uitgezaaid. Vroegdiagnostiek én meer kennis over risicofactoren moeten zorgen dat we steeds beter weten welke mannen we wel/niet moeten onderzoeken en wanneer.

Is prostaatkanker erfelijk?

Er kan sprake zijn van erfelijke aanleg en dus een verhoogd risico. Daarbij kijken we naar prostaatkanker bij familie in de eerste of tweede graad; vader, zoon, broer, opa en kleinzoon.

Doet een biopsie van de prostaat pijn?

Bij een biopsie worden de huid tussen uw balzak en anus en het weefsel tussen de huid en prostaat verdoofd. Dit gebeurt met een dunne naald. Ondanks die verdoving kan de biopsie, het wegnemen van stukjes weefsel, gevoelig zijn. Het helpt als u zich tijdens het onderzoek probeert te ontspannen.

Moet ik nuchter zijn voor de biopsie?

Nee, dat hoeft niet. U mag gewoon eten en drinken.

Kan ik na een biopsie zelfstandig naar huis?

Soms zijn mannen na het onderzoek even licht in het hoofd. Het is niet verstandig om na het onderzoek auto te rijden of te fietsen. We raden u aan om iemand mee te nemen die u naar huis brengt.

Wanneer krijg ik de uitslag van de biopsie?

U krijgt de uitslag binnen één week. Dat gebeurt meestal via een videoconsult, dus dan hoeft u niet naar het AVL Centrum voor Vroegdiagnostiek te komen. U ontvangt de afspraakbevestiging voor dit gesprek vaak ná de biopsie. Dat gebeurt via de mail en uw app.