Wanneer onderzoek prostaatkanker
Doorverwijzing bij klachten
Bij het ouder worden krijgen veel mannen last van een vergrote prostaat. Dat kan problemen bij het plassen opleveren. Klachten die horen bij prostaatproblemen:
- Vaker plassen (ook ’s nachts)
- Kleine beetjes plassen
- Geen krachtige straal
- Nadruppelen
- Verlies van urine
- Branderig gevoel bij plassen
- Bloed in urine/sperma
Maar dat betekent nog niet dat iemand prostaatkanker heeft. De huisarts geeft u goede voorlichting over de verschillende mogelijkheden. Hij zal bepalen of het meten van de PSA-waarde nodig is. Op basis van het totale beeld kunt u worden doorverwezen naar een uroloog voor nader onderzoek. Dat kan dus bij ons gespecialiseerde Centrum voor Vroegdiagnostiek.
Risicofactoren prostaatkanker
Dankzij wereldwijd onderzoek, waaraan ook ons Centrum bijdraagt, krijgen we steeds meer inzicht in prostaatkanker en de bijbehorende risicofactoren. Maar welke mannen lopen een verhoogd risico?
- Leeftijd is een algemene factor. Prostaatkanker komt maar zelden voor bij mannen die jonger zijn dan 50 jaar.
- Achtergrond. Prostaatkanker komt meer voor bij mannen met een Afrikaanse afkomst.
- Mogelijk speelt erfelijke aanleg een rol als:
- Meer dan 3 familieleden (vader, broer, opa, zoon) prostaatkanker hebben. De kans wordt extra groot als de persoon die de diagnose prostaatkanker kreeg toen jonger was dan 55 jaar.
- Eerste of tweedegraads familieleden jonger dan 50 jaar de diagnose borstkanker of eierstokkanker hebben gekregen.
- Er is vastgesteld dat u of een ander familielid (eerstegraads of tweedegraads) een mutatie in het BRCA2-gen heeft.
Onderzoek is bewuste keuze
Zowel de huisarts als onze urologen vinden goede informatie belangrijk. We vertellen alles wat u vooraf moet weten. Dat heeft vooral te maken met het feit dat het merendeel van de prostaatkankers traag groeit en niet hoeft te worden behandeld. Dan weegt de diagnose prostaatkanker toch zwaar. De stress van het label ‘prostaatkanker’ kan wel effect hebben op de kwaliteit van leven. Het is dus belangrijk om vooraf goed de voordelen en nadelen van nader onderzoek op een rij te zetten en bewust te kiezen.
Onze vriendelijke professionals werken samen aan vroegdiagnostiek en wetenschappelijk onderzoek. Mogelijk ontmoet u ze binnen ons Centrum.
Prostaat- specifiek antigeen (PSA) is een eiwit dat door de prostaat wordt gemaakt. Dus alleen bij mannen kan een PSA-waarde worden gemeten. Dat gebeurt met een simpele bloedtest. Een verhoogde PSA-waarde kan een signaal zijn dat er sprake is van prostaatkanker, maar er kunnen ook onschuldige oorzaken zijn.
Die conclusie kunnen we niet trekken alleen op basis van PSA-waarde. De gewone PSA-waarde ligt ergens tussen de nul en vier microgram per liter bloed. Daarboven spreken we van een verhoogde waarde. Die verhoging kan ook te maken hebben met het ouder worden, een ontsteking van de prostaat of een goedaardige aandoening. Dus een verhoogde PSA-waarde kán wijzen op prostaatkanker, maar dat hoeft niet. Aanvullend onderzoek geeft meer duidelijkheid.
Bij een langzaam groeiende vorm van prostaatkanker is de tumor nog klein én groeit deze ook heel langzaam. Dan is het niet nodig om actief te behandelen. U blijft dan wel onder controle van ons Centrum. Dat bedoelen we met actief afwachten (active surveillance)
Nee, zeker niet. Het is de meest voorkomende vorm van kanker bij 55+ mannen. In 2020 kregen in Nederland zo’n 13.000 mannen de diagnose prostaatkanker. Van alle mannen die de diagnose kanker kregen had 21% prostaatkanker.
Wat we tot nu toe weten is dat mannen van Afrikaanse origine en mannen van wie een eerstegraads familielid is overleden aan prostaatkanker zelf een sterk verhoogde kans op prostaatkanker . Op basis van wetenschappelijk onderzoek, waar ook ons Centrum aan bijdraagt, krijgen we steeds meer inzicht in de risicofactoren.
Helaas wel. Het is een fabeltje dat bijna alle oudere mannen prostaatkanker krijgen en dat niemand eraan overlijdt. Helaas zien we nog te veel mannen te laat. Die krijgen de diagnose pas als de kanker al is uitgezaaid. Vroegdiagnostiek én meer kennis over risicofactoren moeten zorgen dat we steeds beter weten welke mannen we wel/niet moeten onderzoeken en wanneer.
Er kan sprake zijn van erfelijke aanleg en dus een verhoogd risico. Daarbij kijken we naar prostaatkanker bij familie in de eerste of tweede graad; vader, zoon, broer, opa en kleinzoon.
Bij een biopsie worden de huid tussen uw balzak en anus en het weefsel tussen de huid en prostaat verdoofd. Dit gebeurt met een dunne naald. Ondanks die verdoving kan de biopsie, het wegnemen van stukjes weefsel, gevoelig zijn. Het helpt als u zich tijdens het onderzoek probeert te ontspannen.
Nee, dat hoeft niet. U mag gewoon eten en drinken.
Soms zijn mannen na het onderzoek even licht in het hoofd. Het is niet verstandig om na het onderzoek auto te rijden of te fietsen. We raden u aan om iemand mee te nemen die u naar huis brengt.
U krijgt de uitslag binnen één week. Dat gebeurt meestal via een videoconsult, dus dan hoeft u niet naar het AVL Centrum voor Vroegdiagnostiek te komen. U ontvangt de afspraakbevestiging voor dit gesprek vaak ná de biopsie. Dat gebeurt via de mail en uw app.
